مشارکت شوراهای اسلامی روستایی در حفاظت از منابع طبیعی: مطالعه ای در مناطق جغرافیایی تحت حفاظت استان فارس

author

Abstract:

حفاظت از منابع طبیعی نه تنها به فناوری، بلکه به نهادها و سازمان هایی وابسته است که در سطح محلی در مدیریت آن دخالت دارند. سازمان های محلی مانند شوراهای اسلامی، هم یک گزیدار در ایجاد یک چارچوب سازمانی پایدار و مناسب برای مدیریت منابع طبیعی محسوب می شوند و هم یک عامل موثر در جلب همکاری و مشارکت آحاد جامعه هستند. به همین دلیل بسیاری از کشورها به دنبال تشویق و بکارگیری ظرفیت مشارکتی اجتماعات محلی در قالب ساماندهی به تشکل ها و شوراهای مختلف می باشند. وجود شوراهای اسلامی روستایی در ایران، که هم گسترش وسیعی دارند و هم از پشتوانه قانونی و حقوقی برخوردارند، باعث شده است که یک ظرفیت قابل توجه برای حفاظت مشارکت محور از منابع طبیعی فراهم باشد. مقاله حاضر با درک اهمیت این موضوع به تشریح قابلیت های مشارکتی شوراهای اسلامی روستایی در ایجاد یک نهاد یا سازمان اجتماعی پایدار به منظور حفاظت از محیط زیست طبیعی می پردازد و در آن به نتایج یک تحقیق پیمایشی اشاره شده است که با هدف بررسی ایستار و ساختار مشارکتی شوراهای اسلامی روستایی به منظور حفاظت از منابع طبیعی انجام گرفته است. نتایج این پژوهش که درباره شوراهای اسلامی 52 روستای واقع در مناطق جغرافیایی تحت حفاظت محیط زیست فارس انجام شده است نشان می دهد که بُعد مشارکتی ساختار سازمانی شوراهای اسلامی نسبتاً مناسب است و از این نظر، شوراهای اسلامی آمادگی ایفای نقش نهاد حفاظتی در زمینه محیط زیست را دارند. این در حالی است که ایستار اعضای شوراهای اسلامی مورد مطالعه هم نسبت به مشارکت عمومی و هم نسبت به حفاظت از منابع طبیعی در حد مطلوبی است و آنان خواستار همکاری در حفاظت از منابع طبیعی در سطوح بالای مشارکت هستند، به طوری که میانگین وزنی مشارکت آنان در سطح مشارکت تابعی قابل ارزیابی است. این در حالی است که بیشتر اعضای شوراهای اسلامی معتقد به فعالیت این شوراها در نظارت بر حفاظت از منابع طبیعی هستند و زمینه های تصمیم گیری و اجرا، به ترتیب در مراتب بعدی قرار دارند. تفویض مناسب اختیار به منظور افزایش قدرت تصمیم گیری شوراهای اسلامی، مشارکت تعاملی ادارات و سازمان ها با شوراهای اسلامی در حفاظت محلی از منابع طبیعی، توجه به ارتقاء نگرش اعضای شوراهای اسلامی نسبت به مشارکت عمومی و قائل شدن نقش نظارتی در حفاظت از منابع طبیعی برای شوراهای اسلامی از پیشنهادات تحقیق حاضر می باشند. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکاوی چالش‏ها و راهکارهای جلب مشارکت مردمی در طرح‏های حفاظت از منابع‏طبیعی در مناطق روستایی

منابع­طبیعی، موهبت ارزشمندی است که خداوند به انسان‏هایی که امروزه با بی‏توجهی از آن بهره‏مند می‏شود؛ ارزانی داشته است. مصرف صحیح و دور از اسراف این منابع خدادادی به­عنوان یک وظیفه انسانی مطرح است و هر فردی به­طور مستقیم و غیر مستقیم  با آن در ارتباط است. بنابراین، توجه به مشارکت مردمی در حفاظت از منابع­طبیعی از اهمیت و اعتبار بالایی برخوردار است. در این راستا، این پژوهش با هدف واکاوی چالش‏ها و ...

full text

ابعاد انسانی حفاظت از منابع طبیعی

حفاظت از منابع طبیعی همواره موردتوجه سیاست‌گذاران قرار داشته، اما برنامه‌های اجراشده در راستای مدیریت این منابع زیستی با توفیق چندانی همراه نبوده‌اند، به‌نحوی‌که تخریب منابع آب، خاک، جنگل و سکونت‏گاه‌های طبیعی در چند دهه اخیر افزایش‌یافته است. همین امر موجب نگرانی اندیشمندان مختلف گردیده است. برخی صاحب‌نظران بر این باورند که جهان در آستانه اتمام منابع طبیعی قرار دارد. در این میان، هرچند نقش...

full text

تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت روستاییان در طرحهای حفاظت از منابع طبیعی

پژوهش حاضر با هدف اصلی تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت روستاییان در طرح­های حفاظت از منابع طبیعی انجام گرفت. به لحاظ روش پژوهش، این تحقیق از نوع تحقیقات تحلیلی- تبیینی محسوب می‌شود. جامعۀ آماری این تحقیق را تمامی سرپرستان خانوار دهستان آزادلو در شهرستان مغان تشکیل می­دادند (750N=) که بر اساس جدول کرجسی- مورگان، 260 نفر از آنان از طریق روش نمونه­گیری تصادفی ساده برای انجام تحقیق انتخاب شدند. برای گرد...

full text

تبیین جامعه‌شناختی حفاظت از محیط زیست در مناطق روستایی

چکیده هدف اصلی این تحقیق، سنجش رفتار محیط زیستی و شناخت تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتارهای محیط زیستی است. روش تحقیق، در این پژوهش از نوع پیمایشی است و نمونه آماری شامل 467 نفر از افراد ساکن در مناطق روستایی استان مازندران بوده که با روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده­اند. ابزار اصلی جمع­آوری اطلاعات این تحقیق پرسشنامه بوده است. نتایج تحقیق حاضر، نشان می­دهد که بین سرمایه اجتماعی و رف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 1

pages  17- 36

publication date 2015-06

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023